Άρθρα

6 εύκολα βήματα για να σε παίρνει γρήγορα ο ύπνος

Ψυχολογική έρευνα πάνω από τρεις δεκαετίες καταδεικνύει τη δύναμη της θεραπείας του ελέγχου του ερεθίσματος.

Δεν μπορείτε να έχετε ένα καλό ύπνο; Δεν είστε οι μόνοι. Σε έρευνες για το τι θα βελτιώσει τη ζωή των ανθρώπων, ένας καλός ύπνος συχνά έρχεται κοντά στην κορυφή της λίστας.

Η έλλειψη ύπνου οδηγεί σε χειρότερες γνωστικές επιδόσεις, συμπεριλαμβανομένων και υποβαθμισμένης μνήμης, προσοχής, απόδοσης και αυτοσυγκέντρωσης. Και η μακροπρόθεσμη αϋπνία συνδέεται επίσης με το άγχος και την κατάθλιψη. Επίσης ο ύπνος των ανθρώπων χειροτερεύει καθώς γερνούν. Μετά από το 65ο έτος, μεταξύ 12% και 40% των ανθρώπων έχουν αϋπνία.

Όλα τα είδη των μεθόδων έχουν προσπαθήσει να καταπολεμήσουν την κακή ποιότητα  ύπνου, από τα φάρμακα, μέχρι την ψυχολογική θεραπεία ως και πιο εναλλακτικές θεραπείες.

Το πρόβλημα με τα φάρμακα είναι ότι έχουν παρενέργειες και είναι συχνά εθιστικά. Το πρόβλημα με τις πιο εναλλακτικές θεραπείες είναι ότι αν και τείνουν να μην έχει παρενέργειες, δεν ξέρουμε εάν έχουν οποιαδήποτε θετική επίδραση. Ψυχολογικές θεραπείες, ωστόσο, συνδυάζουν το καλύτερο και των δύο κόσμων: οι μελέτες δείχνουν ότι ενεργούν χωρίς παρενέργειες.

Θεραπεία Ελέγχου του Ερεθίσματος

Ο Καθηγητής Richard R. Bootzin έχει ερευνήσει τις διαταραχές ύπνου για πολλά χρόνια στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα στο ερευνητικό εργαστήριο ύπνου του πανεπιστημίου. Γράφοντας στο Annual Review of Clinical Psychology, περιγράφει τις διαφορετικές ψυχολογικές προσεγγίσεις που έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της αϋπνίας (Bootzin & Epstein, 2011).

Από αυτές το πιο επιτυχημένο μοντέλο παρέμβασης καλείται Θεραπεία Ελέγχου του Ερεθίσματος (Morin et al., 2006). Θα είστε ευτυχείς να ακούσουμε και αποτελείται από έξι πολύ απλά βήματα. Εάν ακολουθήσετε αυτά τα 6 βήματα, θα βελτιώσετε τον ύπνο σας. Και εδώ είναι τα 6 βήματα:

1.Ξαπλώστε για ύπνο μόνο όταν νιώθετε νυσταγμένοι.

2. Μην χρησιμοποιείτε το κρεβάτι σας για οτιδήποτε, εκτός από τον ύπνο. Δηλαδή, δεν διαβάζετε, δεν θα παρακολουθήσετε τηλεόραση, δεν θα φάτε, ή θα ανησυχείτε στο κρεβάτι. Η σεξουαλική δραστηριότητα είναι η μόνη εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι οδηγίες θα πρέπει να ακολουθηθούν στη συνέχεια, όταν σκοπεύετε να πάτε για ύπνο.

3. Αν δεν βρείτε τον εαυτό σας σε θέση να κοιμηθεί, σηκωθείτε και πηγαίνετε σε ένα άλλο δωμάτιο. Μείνετε όσο θέλετε και στη συνέχεια επιστρέψτε στην κρεβατοκάμαρα για να κοιμηθείτε. Αν και δεν θέλουμε να παρακολουθήσετε το ρολόι, θέλουμε να σηκωθείτε από το κρεβάτι αν δεν κοιμηθείτε αμέσως. Να θυμάστε ότι ο στόχος είναι να συνδέσετε το κρεβάτι σας με το να κοιμάστε γρήγορα! Αν δεν κοιμηθείτε μέσα σε 10 λεπτά αφότου ξαπλώσετε θα πρέπει να σηκωθείτε.

4. Εάν εξακολουθείτε να μην μπορείτε να κοιμηθείτε, επαναλάβετε το βήμα 3. Κάνετε αυτό όσο συχνά είναι απαραίτητο όλη τη νύχτα.

5. Ρυθμίστε το ξυπνητήρι σας και να σηκώνεστε την ίδια ώρα κάθε πρωί, ανεξάρτητα από το πόσο ύπνο πήρατε κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αυτό θα βοηθήσει το σώμα σας να αποκτήσει ένα συνεπή ρυθμό ύπνου.

6.Μην κάνετε μικρούς ύπνους κατά την διάρκεια της μέρας.

Γιατί λειτουργεί

Η μέθοδος αυτή βασίζεται στην ιδέα ότι είμαστε σαν τα σκυλιά του Παβλόφ. Αποδίδουμε ορισμένα ερεθίσματα στο περιβάλλον σε ορισμένες σκέψεις και συμπεριφορές.

Αν μάθουμε να κάνουμε όλων των ειδών τα πράγματα στο κρεβάτι που δεν έχουν σχέση με τον ύπνο, στη συνέχεια, όταν θέλουμε να το χρησιμοποιήσετε για ύπνο, είναι πιο δύσκολο εξαιτίας αυτών των άλλων συσχετισμών. Αυτό ισχύει τόσο για τις πράξεις όσο και για τις σκέψεις. Είναι σημαντικό να μην βλέπετε τηλεόραση στο κρεβάτι, όπως επίσης είναι σημαντικό να μην κάνετε σκέψεις στο κρεβάτι που σας ανησυχούν. Διότι τότε θα μάθετε να συνδέετε το κρεβάτι με την ανησυχία.

Έτσι, αυτή η θεραπεία λειτουργεί με την ενίσχυση της σύνδεσης μεταξύ του κρεβατιού και του ύπνου και αποδυναμώνει τη σχέση μεταξύ κρεβατιού με οτιδήποτε άλλο (εκτός από το σεξ!).

Αυτή η τελευταία τεχνική περιλαμβάνει τη διακοπή της προσπάθειας στους ανθρώπους που προσπαθούν τόσο σκληρά για να τους πάρει ο ύπνος. Το παράδοξο είναι ότι, όταν οι άνθρωποι που σταματούν να προσπαθούν τόσο σκληρά, το βρίσκουν ευκολότερο να κοιμηθούν.

Καραδάκης Γιώργος - Παναγιώτης,  BA (Hons) 

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας - Ψυχοθεραπευτής

Anglia Ruskin University 

Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών

MA Ψυχανάλυση και Σύγχρονη Κοινωνία

Brunel University, London

Καρκίνος του πνεύμονα οικογενειακή ψυχολογική στήριξη και φροντίδα

Τι είναι καρκίνος

Ο Καρκίνος είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα υγείας που παρατηρούνται σήμερα στις αναπτυγμένες χώρες. Οι στατιστικές δείχνουν ότι αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου μετά τις καρδιοπάθειες.

Καρκίνος του πνεύμονα

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μια ασθένεια που χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των κυττάρων στους ιστούς του πνεύμονα.

                                                

Ο καρκίνος του πνεύμονα μπορεί να δημιουργηθεί:

-από το κάπνισμα. Συγκεκριμένα το 80-85% των ασθενών με καρκίνο πνεύμονα είναι καπνιστές και οι καπνιστές έχουν 20 φορές περισσότερες πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου πνεύμονα από ότι οι μη καπνιστές. Έχει υπολογιστεί ότι 9 στους 10 ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα ήταν καπνιστές.

-Το παθητικό κάπνισμα. Όσον αφορά στον καρκίνο του πνεύμονα, αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης του κατά 20-30%.

-Ο αμίαντος. Είναι μια ομάδα ορυκτών που χρησιμοποιούνταν σε βιομηχανίες

- Ακόμα άτομα τα οποία αντιμετωπίζουν προβλήματα με το ανοσοποιητικό τους σύστημα παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου. Σε αυτή την ομάδα περιλαμβάνονται άτομα μεταμοσχευμένα, άτομα που πάσχουν από AIDS, ή ακόμη που έχουν γεννηθεί με κάποια γενετική ασθένεια που επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα.

-Τέλος Ο κίνδυνος για ανάπτυξη καρκίνου του πνεύμονα μπορεί να αυξηθεί εάν οι γονείς, τα αδέλφια ή τα παιδιά ενός ατόμου πάσχουν από την νόσο.

Τα άτομα με καρκίνο του πνεύμονα πάσχουν από συμπτώματα όπως

Ø  Βηχας

Ø  Απώλεια σωματικού βάρους

Ø  Δύσπνοια

Ø  Πόνο στον θώρακα

Ø  Πυρετό

Ø  Κόπωση

Ø  Αϋπνία

Ø  Δυσκολία στην κατάποση τροφής

Ø  βραχνάδα φωνής

Όλα  αυτά συχνά οδηγούν σε λειτουργικούς περιορισμούς, σε κατάθλιψη και σε μια μειωμένη συνολικά ποιότητα ζωής. Ο  καρκίνος είναι κύρια αιτία θανάτου με ποσοστό περίπου 13% σε όλων τον κόσμο . Το 2007 αναφέρθηκε  ότι 203.536 άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν διαγνωστεί με καρκίνο του πνεύμονα, και 158.683 άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες πέθαναν από καρκίνο του πνεύμονα

Όπως συμβαίνει με πολλές ασθένειες, τα μέλη της οικογένειας αποτελούν μια σημαντική πηγή της φροντίδας των ατόμων που πάσχουν από καρκίνο του πνεύμονα. Έτσι, είναι σημαντικό να καταλάβουμε τι διευκολύνει και τι εμποδίζει την ικανότητα των μελών της οικογένειας για την παροχή φροντίδας.

Οι  οικογενειακοί φροντιστές παρέχουν υποστήριξη στον ασθενή και ταυτόχρονα φροντίζουν και τον εαυτό τους. Πολλές φορές είναι πιθανό η εστίαση στον ασθενή να οδηγήσει σε αυξημένο αίσθημα επιβάρυνσης  και εξάντλησης των φροντιστών. . Πολλές γυναίκες φροντιστές ανέφεραν ότι είχαν αρχίσει να παραμελούν την δική τους υγεία. Δεν είχαν χρόνο για να φάνε σωστά, να ξεκουραστούν και να κοιμηθούν καλά.

Πολλές φορές οι ασθενείς με καρκίνο είναι γονείς και την φροντίδα τους έχουν αναλάβει τα ενήλικα παιδία τους.  Λίγα είναι γνωστά σχετικά με τα ενήλικα παιδία που φροντίζουν τον γονέα τους. Οι περισσότερες έρευνες είχαν επικεντρωθεί στις εμπειρίες των συζύγων φροντιστών, τα ενήλικα παιδία ωστόσο παίζουν σημαντικό ρόλο στην φροντίδα των γονέων που πάσχουν από καρκίνο και συχνά αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις λόγω της θέσης τους στην οικογένεια. Τα παιδία βιώνουν περισσότερα συμπτώματα κατάθλιψης από ότι οι σύζυγοι. Υπάρχει μια πολυπλοκότητα της παροχής και λήψης κοινωνικής στήριξης όταν ένας γονιός παθαίνει καρκίνο του πνεύμονα. Οι φροντιστές πολλές φόρες δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν με τον ασθενή και αυτό μπορεί να οφείλεται στην  εξέλιξη της νόσου. (μπορεί ο καρκίνος να έχει περάσει στον εγκέφαλο)

Υπάρχει πλέον σταθερές ενδείξεις ότι οι φροντιστές  ασθενών με καρκίνο παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά άγχους και της κατάθλιψης, με το 20-30% του συνόλου των φροντιστών να είναι σε υψηλό κίνδυνο για την ψυχιατρική νοσηρότητα. Ακόμα  έχει βρεθεί ότι οι φροντιστές πάσχουν και από προβλήματα ύπνου και κόπωσης.

Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει παρατηρούνται κάποιες διαφορές ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες που φροντίζουν κάποιον ασθενή που πάσχει από καρκίνο του πνεύμονα ,όσο αναφορά τα συναισθήματα που βιώνουν. Οι  γυναίκες φροντιστές βιώνουν πιο έντονα την απώλεια του αγαπημένου τους προσώπου και τον περιορισμό δραστηριοτήτων τους  από ό, τι οι άνδρες

φροντιστές. Κατά  μέσο όρο έχει παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες φροντιστές μπορεί να είναι ο μοναδικός φροντιστής  και συχνά δεν υπάρχει ανάπαυλα, πράγμα το οποίο οδηγεί στην συναισθηματική εξουθένωση. Οι  περισσότερες γυναίκες εμφανίζουν άγχος 55% και κατάθλιψη 35%. Η πλειοψηφία των ανδρών εμφανίζουν άγχος σε φυσιολογικά επίπεδα

Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες φροντιστές έχουν   αρνητικές συναισθηματικές

αντιδράσεις για τη διάγνωση του καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του σοκ, του φόβου, του άγχους και της  κατάθλιψης .Σύμφωνα  με την έρευνα οι άνδρες φροντιστές βλέπουν την φροντίδα του καρκινοπαθή ως έργο

Μια εξήγηση για αυτή τη διαφορά των δυο φύλων είναι ότι οι γυναίκες λαμβάνουν λιγότερη υποστήριξη ή αναγνώριση για το ρόλο του φροντιστή από ό, τι οι άνδρες. 

Κουλαφέτη Ιωάννα    

HND in Psychology

BA (Hons) Anglia Ruskin University

Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών (Psychosocial Studies)

Master of Science : Ψυχολογία Υγείας (Health Psychology)

University of Hertfordshire

Παιχνίδια με την υπερρεαλιστική ομορφιά του Αυτισμού

«Στον υπερρεαλισμό δεν προσχώρησα ποτέ. Τον υπερρεαλισμό τον είχα μέσα μου, όπως είχα μέσα μου και το πάθος της ζωγραφικής, από την εποχή που γεννήθηκα». Νίκος Εγγονόπουλος

Η τριάδα διαταραχών του Αυτισμού της Wing αποτελεί άλλη μια ταξινόμηση στα πεδία της Κοινωνικής Συναλλαγής-Αμοιβαιότητας, της Γλώσσας-Επικοινωνίας και της ανελαστικότητας της Σκέψης-Συμπεριφοράς. Προφανώς η συγκεκριμένη ταξινόμηση, όπως και η αντίστοιχη του διαγνωστικού εργαλείου DSM-IV, αποτελεί μια σαφής κατηγοριοποίηση συμπτωμάτων και συμπεριφορών, η οποία είναι καθοδηγητική για την υιοθέτηση μιας λειτουργικής σχέσης με ένα άτομο που έχει διάγνωση στον αυτισμό. Οι επιστημονικές ταξινομήσεις, όπως φιλτράρονται από την πρακτική της καθημερινής αντίληψης, δημιουργούν μια ψυχική ευπάθεια στη διαχείριση της απόκλισης. Σε αυτό το σχήμα σκέψης, η διαφορά διεγείρει την ευαισθησία γιατί προϋποθέτει την απόκλιση που συγκινεί…

… στο περιθώριο της λογικής ανάλυσης και των επιστημονικών περιγραφών μπορεί να προκύψει ένας λόγος, με την αισθαντικότητά του, που αντιλαμβάνεται τον αυτισμό ως εναλλακτικό. Σε ένα ελεύθερο παιχνίδι νοημάτων, ο αυτισμός προσφέρει ευκαιρίες για υπερρεαλιστικό παιχνίδι σε εκπαιδευτικά, και όχι μόνο, περιβάλλοντα, όπου οι “κοινωνικές συναντήσεις” καθορίζονται από την παντοδυναμία του τυχαίου.

Η κατασκευή ενός παιδικού λογοτεχνήματος με τεχνικές του Ροντάρι, από τη Γραμματική της Φαντασίας, μπορεί να μετατρέψει στερεότυπες εκφράσεις, ενός παιδιού με αυτισμό, σε συνθήματα ή στίχους με υπερρεαλιστική σημειολογία. Οι διαδικασίες βιώνονται μέσα από τις ψυχικές και κοινωνικές συναλλαγές όλων, οι οποίες πηγάζουν από το τυχαίο και το φαντασιακό τους κοινότοπο.

Ο αυτοματισμός δεν αποτελεί μόνο το τεχνικό εργαλείο απεικόνισης του ασυνειδήτου, αλλά μια ευκαιρία να εκφραστεί ο αυθόρμητος εαυτός μας. Μια αυθόρμητη έκφραση, παρορμητική και μη συγχρονισμένη με το περιβάλλον, ενός μαθητή με αυτισμό, μπορεί να αποτελέσει δημιουργικό ερέθισμα για να πυροδοτήσει μια στιγμή αυτ(ομα)τισμού, κρυφή στο διδακτικό πρόγραμμα. Οι συμμαθητές του έχουν την ευκαιρία να εκφραστούν συνειρμικά και να βιώσουν την απελευθέρωση στο ασυνείδητό τους καθώς αυτό ταυτίζεται με ένα μη συνηθισμένο αυθορμητισμό.

Τα παιχνίδια με το όνειρο αποτελούν μια απελευθέρωση από τη συμβατότητα-πεζότητα της καθημερινότητας. Η καταγραφή του ονείρου ενός παιδιού μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για εικαστική-οπτική αναπαράσταση που προσφέρει τη συμμετοχική κατανόηση του και ομαδική έκφραση σύμφωνα με τους ψυχικούς και νοητικούς πόρους του κάθε παιδιού.

Η αφήγηση, ως είδος Λόγου, βρίσκεται κοντά στις ψυχολογικές και επικοινωνιακές ανάγκες των παιδιών. Εντούτοις, αρκετά συχνά η λεκτική αφήγηση, ή ανάγνωση ενός λογοτεχνήματος, είναι νοητικά απαιτητική και δημιουργεί δυσκολίες στην παρακολούθησή της. Με μια “αυτιστική” διατύπωση, ένα εναλλακτικό σύνθημα, όπως “κάτω η Ανάγνωση” μπορεί να αποτελέσει η αφορμή ώστε η αφήγηση του παιδικού λογοτεχνήματος να μετατραπεί σε δράση με παιχνίδια αντικείμενα (..)

Συνοπτικά, οι υπερρεαλιστικοί πειραματισμοί αποτελούν ένα παιχνίδι, “ψυχοεκπαίδευσης”, και για τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς ώστε να παρατηρήσουν τις αντοχές τους στο εναλλακτικό.

Οι παραπάνω σκέψεις, παρά προτάσεις με μεθοδολογικές σημειώσεις, είναι συνειρμικές, αποσπάσματα από βιωμένη αγάπη, με ψυχική αυτοαναφορικότητα. Ίσως, από αυτό το κείμενο να αναδύονται νοήματα μια άλλης εκδοχής της ομορφιάς του Αυτισμού, η υπερρεαλιστική…

Σπυρόπουλος Τρύφωνας

Εκπαιδευτικός Α/θμιας

Μεταπτυχιακός Φοιτητής Ειδ. Αγωγής Παν. Λευκωσίας

24grammata.com/ ειδική εκπαίδευση

The Bug: Μικρού μήκους animation για την διαφορετικότητα (Βίντεο)

Πως ένα συνηθισμένο και ομαλά ενταγμένο στο σύνολο μαμούνι, μετά από ένα ατύχημα γίνεται μοβ και έρχεται αντιμέτωπο με την επικριτική στάση των φίλων του που δεν εγκρίνουν το νέο του χρώμα. 

Καραδάκης Γιώργος - Παναγιώτης,  BA (Hons) 

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας - Ψυχοθεραπευτής

Anglia Ruskin University 

Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών

MA Ψυχανάλυση και Σύγχρονη Κοινωνία

Brunel University, London

Προς αυτήν την ημέρα: Ανάκαμψη από τον νεανικό εκφοβισμό (Βίντεο)

Συγκινητικό και οπτικά εξαίσιο το «Προς Αυτήν την Ημέρα» είναι ένα δια δραστικό ταξίδι στις επιπτώσεις του εκφοβισμού.

Τα προβλήματα ψυχικής υγείας, οι μακροχρόνιες επιπτώσεις στην αυτοεκτίμηση, και άλλες συνέπειες από τον εκφοβισμό στον τομέα της νεολαίας. Αλλά καθώς και τη διερεύνηση των εν λόγω θεμάτων με συγκινητικό τρόπο, αυτό το βίντεο εμπνέει τους ανθρώπους να ανακτήσουν και να κοιτάξουν τη δική τους ομορφιά. Ένας πολύ καλός τρόπος για να ξεκινήσει ένα αντί-εκφοβισμού κίνημα από την προοπτική της ανάκαμψης, αντί των κενών "τέλος στον εκφοβισμό" συνθημάτων.

Καραδάκης Γιώργος - Παναγιώτης,  BA (Hons) 

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας - Ψυχοθεραπευτής

Anglia Ruskin University 

Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών

MA Ψυχανάλυση και Σύγχρονη Κοινωνία

Brunel University, London

Δημιουργικότητα και Ψυχική Υγεία (Βίντεο)

Η Sandra Yuen Mackay, μία καλλιτέχνης που πάσχει από σχιζοφρένεια, συζητά τις συνδέσεις μεταξύ της δημιουργικότητας και της ψυχικής υγείας και τις επιπτώσεις στη ζωή της, σε αυτό το σύντομο βίντεο.

Καραδάκης Γιώργος - Παναγιώτης,  BA (Hons) 

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας - Ψυχοθεραπευτής

Anglia Ruskin University 

Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών

MA Ψυχανάλυση και Σύγχρονη Κοινωνία

Brunel University, London

Τιθάσευση του μαύρου σκύλου της κατάθλιψης (Βίντεο)

Ο εικονογράφος και ομιλητής Matthew Johnstone δημιούργησε αυτό το σύντομο βίντεο κινουμένων σχεδίων "I Had a Black Dog» για τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, για την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας 2012.

Είναι απλό και κατανοητό με εξαιρετική εικονογράφηση και παραδείγματα των συμπτωμάτων, ο Johnstone περιγράφει το «μαύρο σκυλί» της κατάθλιψης που τον ακολουθούσε παντού και κατέλαβε τη ζωή του. Τελικά, ζήτησε επαγγελματική βοήθεια και να έμαθε να το τιθασεύει.

Ένα εμπνευσμένο έργο με άριστη επικοινωνία σχετικά με την υγεία.

Καραδάκης Γιώργος - Παναγιώτης,  BA (Hons) 

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας - Ψυχοθεραπευτής

Anglia Ruskin University 

Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών

MA Ψυχανάλυση και Σύγχρονη Κοινωνία

Brunel University, London

3 Βήματα για να Αλλάξει μια Συνήθεια (Βίντεο)

Αλλαγή Συνήθειας: Το κόβοντας κακές συμπεριφορές από τον Owen Fitzpatrick είναι ένα σύντομο και ενδιαφέρον animated βίντεο που εξηγεί την ουσία της διαδικασίας.

Αρχίζοντας με την έρευνα σχετικά με τις διαδικασίες του εγκεφάλου μας στις συνήθειες, στη συνέχεια, αναφέρεται σε ορισμένες πρόσφατες δημοσιεύσεις σχετικά με το θέμα, ο ίδιος ασχολείται με διαφορετικές προσεγγίσεις για την αλλαγή συνήθειας και προσδιορίζει τα τρία βασικά στοιχεία αυτής της αλλαγής.

Αυτό το βίντεο αναλύει την διαδικασία απλά, σε λιγότερο από πέντε λεπτά.

Καραδάκης Γιώργος - Παναγιώτης,  BA (Hons) 

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας - Ψυχοθεραπευτής

Anglia Ruskin University 

Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών

MA Ψυχανάλυση και Σύγχρονη Κοινωνία

Brunel University, London

Ο Μαγικός Καθρέφτης και η Κακιά Βασίλισσα στην Χιονάτη

Γιορτινές μέρες έχουμε, Χριστούγεννα, και ποιος δεν λησμονεί την παιδική του αθωότητα και ποιος δεν θα ήθελε όλη του η ζωή να ήταν όπως τότε. Απλή και μαγική σαν παραμύθι.

Όμως πόσο απλά και πόσο μαγικά μπορεί να είναι τα παραμύθια, αφού είναι προϊόντα ανθρώπων και μάλιστα ενηλίκων; Ποιες πτυχές της ψυχολογίας ενός ανθρώπου ξεδιπλώνουνε μέσα από τους συμβολισμούς τα παραμύθια; Και ποιοι είναι αυτοί οι συμβολισμοί και τι αντιπροσωπεύουν;

Σήμερα θα μιλήσουμε για το παραμύθι της Χιονάτης, και συγκεκριμένα, τις εικόνες της κακιάς μητριάς και του μαγικού καθρέφτη της. Η ιδέα της  Nancy van den Berg-Cook για είναι να μελετήσει το παραμύθι με επίκεντρο την σατανική βασίλισσα, παρά την Χιονάτη, και να δούμε τα γεγονότα από την μεριά της. Η ιδέα αυτή προήλθε από ένα εξαιρετικό βιβλίο του Jacqueline Schectman: The Step Mother in Fairytales, Bereavement and the Feminine Shadow (1993).

Πριν προχωρήσουμε με την ιστορία, ας επανεξετάσουμε το ερώτημα γιατί ψάχνουμε για ψυχολογικό νόημα στα παραμύθια. Όπως και τα όνειρα, έτσι και τα παραμύθια φαίνεται να είναι ένα προϊόν του ανθρώπινου ασυνείδητου, που προσφέρουν μια συμπληρωματική οπτική ως προς την επικρατούσα συνείδηση. Έτσι, όταν η συνειδητή στάση είναι μη ρεαλιστική, προβληματική, η αναπόληση αυτού του οράματος, ενός παραμυθιού, από το ασυνείδητο μπορεί να είναι δυνητικά μια μορφή θεραπείας. Αλλά αντί για ένα όνειρο που λειτουργεί στην ψυχή κάθε ανθρώπου ατομικά, το παραμύθι φαίνεται να λειτουργεί για μια ολόκληρη κουλτούρα, σε ένα συλλογικό ασυνείδητο.

Στο πέρασμα των χρόνων, στοιχεία της ιστορίας έχουν προστεθεί και αλλοιωθεί από την ατομική αφήγηση, όπως το κοσκίνισμα της άμμου, ενώ τα πιο βασικά θέματα της ιστορίας παραμένουν,  έτσι ώστε να καθίσταται έγκυρη η ιστορία για την εκάστοτε ομάδα των ανθρώπων. Παρακάτω είναι η ιστορία, όπως ειπώθηκε από τους αδελφούς Γκριμ (Zipes, 1987).

Χιονάτη

Στο βαθύτερο χειμώνα, μια άτεκνη βασίλισσα κάθισε να ράψει στο παράθυρό της. Όμως τρύπησε το δάχτυλό της με τη βελόνα και το αίμα έπεσε πάνω στο χιόνι. Σκέφτηκε όπως το κοίταξε ότι το κόκκινο του αίματος έμοιαζε όμορφο πάνω στο χιόνι και ευχήθηκε να μπορούσε να έχει ένα παιδί που να ήταν "λευκό σαν το χιόνι, κόκκινο όπως το αίμα και το μαύρο, όπως το ξύλο στο έβενο του πλαισίου του παραθύρου της."

Εννέα μήνες αργότερα, γέννησε ένα κοριτσάκι που ήταν πράγματι άσπρο σαν το χιόνι, κόκκινο όπως το αίμα και με μαύρα μαλλιά, όπως το έβενο. Ωστόσο, η ίδια η βασίλισσα πέθανε στη γέννα. Ο βασιλιάς παντρεύτηκε μια άλλη γυναίκα που ήταν όμορφη, αλλά πολύ υπερήφανη και ζηλιάρα με όποιον μπορούσε να ανταγωνιστεί την ομορφιά της.

Είχε ένα μαγικό καθρέφτη και συχνά στεκόταν μπροστά του και ρώτησε,

Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου,

ποια σε αυτό τον κόσμο είναι η ωραιότερη από όλες;

Και ο καθρέφτης θα απαντήσει, "Θα βασίλισσά μου, είναι η πιο όμορφη από όλες." Με την απάντηση αυτή, ήταν χαρούμενη γιατί ήξερε ο καθρέφτης ποτέ ΔΕΝ ΛΕΓΕ ΨΕΜΑΤΑ. Όπως Χιονάτη μεγάλωνε γινόταν όμως κάθε μέρα και πιο όμορφη. και, στη συνέχεια, μια μέρα, όταν η Χιονάτη ήταν επτά ετών, η βασίλισσα ρώτησε τον καθρέφτη της ποια ήταν η ποιο όμορφη από όλες. Και εκείνος απάντησε,

Εσείς, βασίλισσά μου, μπορεί να έχετε μια ομορφιά αρκετά σπάνια,

αλλά η Χιονάτη είναι χίλιες φορές πιο όμορφη.

Φυσικά, η βασίλισσα έγινε έξαλλή όταν το άκουσε  αυτό και μίσησε την Χιονάτη τόσο πολύ που δεν είχε ποτέ πια μια στιγμή ηρεμίας. Έτσι διέταξε έναν κυνηγό να πάρει το κορίτσι μέσα στο δάσος, να την δολοφονήσει, και να φέρει πίσω στους πνεύμονες της και το συκώτι της ως απόδειξη ότι η Χιονάτη ήταν νεκρή.

Αλλά όταν ο κυνηγός είχε τη Χιονάτη στο δάσος, δεν είχε την καρδιά να την δολοφονήσει. Έχει την άφησε να φύγει και σκότωσε ένα αγριογούρουνο αντ’ αυτής, και έφερε πίσω στη βασίλισσα τους πνεύμονες και το συκώτι του αγριογούρουνου. Η βασίλισσα διέταξε τους μάγειρες να τα βράσουν και τα έφαγε το ίδιο βράδυ.

 Εν τω μεταξύ, η Χιονάτη είχε τρέξει βαθιά μέσα στο δάσος, όπου ανακάλυψε το σπίτι επτά νάνων. Που χάρηκαν πολύ όταν την ανακάλυψαν στο σπίτι τους. Της είπαν ότι θα μπορούσε να μείνει μαζί τους και θα της τα παρείχαν όλα όσα χρειαζόταν αν θα «κρατούσε το σπίτι, μαγείρευε, έκανε τα κρεβάτια, έπλενε, έραβε, και τα κρατούσε τα πάντα σε τάξη.»

Σύντομα η βασίλισσα έμαθε από τον καθρέφτη της ότι η Χιονάτη ζούσε ακόμη. Ήταν εξοργισμένη και έκανε συνολικά τρεις προσπάθειες για να σκοτώσει τη Χιονάτη. Στην τελευταία προσπάθεια, με ένα δηλητηριασμένο μήλο, η βασίλισσα πίστευε ότι είχε καταφέρει. Αργότερα, όταν οι νάνοι βρήκαν το άψυχο σώμα της Χιονάτης, αισθάνθηκαν ότι ήταν πάρα πολύ νέα και όμορφη για να την θάψουν έτσι την τοποθέτησαν σε ένα διαφανές γυάλινο φέρετρο για να την βλέπουν όλοι.

Με τον καιρό ένας πρίγκιπας που περνούσε από εκεί  την είδε και την ερωτεύτηκε. Όταν διέταξε τους υπηρέτες του να μεταφέρουν το φέρετρο που περιείχε τη Χιονάτη στο κάστρο του, σκόνταψαν, και ταρακούνησαν τη Χιονάτη. Το κομμάτι από το δηλητηριασμένο μήλο που είχε σταθεί στο λαιμό της πετάχτηκε έξω και η Χιονάτη αναβίωσε. Αγάπησε τον πρίγκιπα, και στην τελετή του γάμου τους, η σατανική βασίλισσα τιμωρήθηκε: αναγκάστηκε να βάλει παντόφλες σιδερένιες είχαν θερμανθεί σε μια πυρκαγιά και να χορέψει με αυτές μέχρι που να πεθαίνει.

Μπορούμε να δούμε εδώ ότι ο καθρέφτης σίγουρα διαδραματίζει κεντρικό ρόλο. Ποια, λοιπόν, είναι η συμβολική σημασία των κατόπτρων; Η  Dr Nancy van den Berg-Cook περιγράφει δύο σημαντικές πτυχές του συμβολισμού του καθρέφτη. Πρώτον, οι καθρέφτες αποτελούν ένα όριο μεταξύ της συνείδησης και του ασυνείδητου. Ένα δεύτερο σημείο είναι ότι αντιπροσωπεύουν μια σημαντική ψυχολογική λειτουργία.

Ο καθρέφτης ως όριο

Στο βιβλίο της «Projection and Recollection», η ML von Franz (1990) μελέτησε την συμβολική σημασία του καθρέφτη. Αυτή η μελέτη δείχνει πώς σε όλη την ιστορία του ανθρώπου, σε πολλούς διαφορετικούς πολιτισμούς, γυαλιστερές επιφάνειες έχουν υπάρξει ως κάτι το υπερφυσικό. Με άλλα λόγια, οι ανακλαστικές επιφάνειες είχαν πάντα μια γοητεία για τους ανθρώπους, επειδή φαίνεται να έχουν κάποια «εξαιρετική»  ιδιότητα. Ακούσαμε τη Δρ Jacoby να συζητά το μύθο του Νάρκισσου στον οποίο η ανακλαστική επιφάνεια του νερού σε μια λίμνη ήταν η κεντρική εικόνα του μύθου. Η Δρ Jacoby δήλωσε ότι ο Νάρκισσος ήταν μαγεμένος από το είδωλό του στο νερό, επειδή η επιφάνεια του νερού αντανακλούσε τον Εαυτό, ή τουλάχιστον τη δυνατότητα να γνωρίσει τον εαυτό του. Αλλά γιατί και πώς αντανακλά τον Εαυτό; Γνωρίζουμε ότι ο Γιουνγκ απέδειξε ότι το ίδιο το νερό, με την ανακλαστική επιφάνεια του, είναι ένα σύμβολο για το ασυνείδητο. Ξανά στο βιβλίο «Projection and Recollection» (1990), περιγράφεται η σχέση μεταξύ της ανακλαστικής επιφάνειας και του ασυνείδητου.

Ένας καθρέφτης συμβολίζει το όριο μεταξύ της συνείδησης και του ασυνείδητου, και με να τον κοιτάζει, μπορεί κανείς να κοιτάξει προς τα βάθη του ασυνειδήτου του. Και, η εικόνα που παράγει ένας καθρέφτης είναι συμβολική και μπορεί να γίνει αισθητή τόσο στο ασυνείδητο και στο συνειδητό.

Ο Αντικατοπτρισμός στην ψυχολογική ανάπτυξη

Ο κατοπτρισμός και ο καθρέφτης είναι εξαιρετικά σημαντικά θέματα της σύγχρονης ψυχολογίας. Είναι κεντρικής σημασίας για την κατανόηση του πώς τα βρέφη και τα μικρά παιδιά να αναπτύξουν συνείδηση ​​και μια υγιή αίσθηση του εαυτού. Πολλοί ψυχολόγοι έχουν αναγνωρίσει τη σημασία της σχέσης μητέρας-παιδιού σε αυτή τη διαδικασία, αλλά ίσως ο Donald Winnicott, ένας Βρετανός ψυχαναλυτής παιδιών που γράφει στη δεκαετία του 1960, έχει κάνει τα πιο καθαρά και πειστικά τους ορισμούς αυτής της διαδικασίας.

Η ποιότητα της ανταλλαγής εικόνων στον αντικατοπτρισμό είναι κεντρικής σημασίας για το πώς ένα παιδί βιώνει τον εαυτό του. Για το πως ένα παιδί να αναπτύσσει μια ισχυρή αίσθηση του εαυτού του, με τη συμβολή του πρώτου φροντιστή του, και αργότερα της οικογένειας, οι οποίοι θα πρέπει να αντανακλούν τις πραγματικές «ατομικές» εμπειρίες του παιδιού. Για παράδειγμα, αν μόνο οι χαρούμενες αντιδράσεις του παιδιού απαντήθηκαν με χαρούμενα καθρέφτισματα από τη μητέρα, αλλά οι δυσαρεστημένες αντιδράσεις του παιδιού δεν συναντήσαν καμία απάντηση, το παιδί θα έχει δυσκολία να μάθει να αναγνωρίζει τη θλιβερή πτυχή της προσωπικότητάς του και να την ενσωμάτωσή σαν αίσθηση του εαυτού του.

Εάν αυτή η διαδικασία κατοπτρισμού είναι σοβαρά διαταραγμένη, ο ενήλικας μπορεί να αναπτύξει αυτό που λέγεται ναρκισσιστική διαταραχή της προσωπικότητας. Ο ναρκισσισμός, είναι ένα πρόβλημα του ότι δεν έχει υπάρξει αρκετός αντικατοπτρισμός και όπου δεν έχει υπάρξει αρκετός εννοούμε και σε ποσότητα αλλά και σε ποιότητα αντικατοπτρισμού.

Καθώς το παιδί σας μεγαλώνει, όλα τα πρωτογενή στοιχεία της ζωής ενός παιδιού είναι σημαντικά: όπως ο δασκάλους, μεγαλύτερα αδέλφια, και ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια της εφηβείας, οι φίλοι και κάποιοι διάσημοι. Αν συνδυάσουμε όλους αυτούς τους ανθρώπους, ξεκινώντας με τους γονείς, μπορούμε να πούμε ότι αντανακλούν την κουλτούρα γενικότερα. Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι εκτός από τους γονείς, τις λειτουργίες ολόκληρου του πολιτισμού λειτουργούν ως ένας καθρέφτης για το άτομο.

Επιστρέφοντας στην κακία μητριά της Χιονάτης, πρέπει να θυμόμαστε ότι εμείς  κοιτάζουμε την ιστορία από τη δική της σκοπιά, σαν να είναι εκείνη το εγώ και οι άλλοι χαρακτήρες είναι πτυχές του εαυτού της. Ποια είναι αυτή η γυναίκα και γιατί είναι αυτή τόσο σκληρή, και γιατί τόσο απασχολημένη με τον καθρέφτη; Εάν εφαρμόσουμε την τεχνική της λήψης ψυχολογικής διάγνωσης ενός ατόμου σε αυτό το φανταστικό πρόσωπο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ταιριάζει με τα συμπτώματα της κλασικής ναρκισσιστική διαταραχή της προσωπικότητας. Αυτά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

Οργή: Οι ναρκισσιστές δεν μπορούν να ανεχθούν τις αλλαγές στο περιβάλλον τους, γιατί αποσταθεροποιούν την εικόνα του εαυτού τους.

Αδύναμη αίσθηση του εαυτού: Η βασίλισσα εξετάζει συνεχώς στον καθρέφτη, χωρίς να υπάρχει αμφιβολία ελπίζοντας να πάρει μια αίσθηση του ποια είναι. Εκείνη ρωτάει επανειλημμένα για τον εαυτό της, ζητώντας με έναν τρόπο για να την καθησυχάσουν. Έχει εμμονή με το να ρωτάει γιατί δεν έχει σταθερή αίσθηση του εαυτού της. Δεν ξέρει ποια ή τι είναι, και έτσι συνεχίζει να ψάχνει και να ρωτάει.

Όταν ο καθρέφτης της λέει πως δεν είναι πλέον η πιο όμορφη γυναίκα της γης, οργίζεται τόσο πολύ που μισεί την Χιονάτη. Πολλές γυναίκες στην πατριαρχική κουλτούρα μας έχουν καταλήξει να βασίζονται στη φυσική ομορφιά τους για να αισθάνεται ότι ο εαυτός τους αξίζει. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα ιστορικά, όταν οι γυναίκες είχαν πολύ περιορισμένη δυνατότητα να αναπτυχθούν πλήρως, για παράδειγμα, πνευματικά ή στις αθλητικές τους ικανότητες.

Αν δεν μπορεί όμως να δει τον εαυτό της στον καθρέφτη, τι βλέπει; Με ποιόν συζητεί και σε ποιον ζητάει επανειλημμένα να την επιβεβαιώσει; Ο καθρέφτης συνήθως είτε αντανακλάται από το πρόσωπο της βασίλισσας ή παρουσιάζει ένα αρσενικό πνεύμα να κατοικεί μέσα του. Η βασίλισσα στηρίζεται σε αυτή την αρσενική «εξουσία» να της πει αν είναι όμορφη ή όχι. Έτσι βλέπουμε ότι η βασίλισσα και ο μαγικός καθρέφτης της φαίνεται να απεικονίζουν ένα σημαντικό ψυχολογικό πρόβλημα για τις γυναίκες.

Καραδάκης Γιώργος - Παναγιώτης,  BA (Hons) 

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας - Ψυχοθεραπευτής

Anglia Ruskin University 

Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών

MA Ψυχανάλυση και Σύγχρονη Κοινωνία

Brunel University, London

Το πραγματικό νόημα της φιλίας

Τι είναι αυτό που κάνει έναν αληθινό φίλο;

Οι Ιάπωνες έχουν έναν όρο, kenzoku, ο οποίος μεταφράζεται κυριολεκτικά ως "οικογένεια". Η χροιά του όμως προτείνει έναν δεσμό μεταξύ των ανθρώπων που έχουν κάνει μια ανάλογη δέσμευση και οι οποίοι, ενδεχομένως, ως εκ τούτου, μοιράζονται μια παρόμοια μοίρα. Συνεπάγεται την παρουσία της βαθύτερης σύνδεσης και φιλίας, μιας ζωής συντροφικής. 

Πολλοί από εμάς έχουμε ανθρώπους στη ζωή μας, με τους οποίους αισθανόμαστε το δεσμό που περιγράφεται με τη λέξη kenzoku. Μπορεί να είναι μέλη της οικογένειας, η μητέρα, ο αδελφός, μια κόρη, ένας ξάδελφος. Ή ένας φίλος από το σχολείο, με τον οποίο δεν έχουμε μιλήσει εδώ και δεκαετίες.  Ο χρόνος και η απόσταση δεν έχουν να κάνουν τίποτα στο να μειώσουν αυτό που έχουμε μαζί του.

Τότε τίθεται το ερώτημα: γιατί έχουμε αυτό το είδος της χημείας που περιγράφεται από τη λέξη kenzoku με μόνο λίγους άνθρωπούς που γνωρίζουμε και δεν την έχουμε και με δεκάδες άλλους; Όσο πιο κοντά βρισκόμαστε στην απάντηση τόσο πιο φευγαλέα γίνεται. Ίσως, δεν μπορούμε στην πραγματικότητα να το γνωρίζουμε αυτό, αλλά το ποια είναι τα χαρακτηριστικά που ορίζουν ένα kenzoku για μας.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΛΚΥΕΙ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ;

1. Τα κοινά ενδιαφέροντα. Αυτό μάλλον μας δένει πιο κοντά στους φίλους μας από ό, τι πολλοί θα ήθελαν να παραδεχτούν. Όταν τα ενδιαφέροντα μας αποκλίνουν και δεν μπορούμε να βρούμε τίποτα για να απολαύσουμε από κοινού, ο χρόνος που περνάμε μαζί τείνει να μειώνεται με ταχείς ρυθμούς. Όχι ότι δεν μπορεί ακόμα να νοιαζόμαστε πολύ για τους φίλους με τους οποίους δεν μοιραζόμαστε κοινά ενδιαφέροντα
2. Ιστορία. Τίποτα δεν συνδέει τους ανθρώπους μεταξύ τους περισσότερο, ακόμη και ανθρώπους με ελάχιστα κοινά στοιχεία, από ό, τι να έχουν περάσει από την ίδια δύσκολη εμπειρία. Δεδομένο αυτό ως το μοναδικό στοιχείο για να κρατήσει η φιλία μακροπρόθεσμα, μπορεί, τελικά να αποτυγχάνει.
3. Κοινές αξίες. Αν και δεν είναι απαραίτητα αρκετό για να δημιουργηθεί μια φιλία, αν οι αξίες είναι πάρα πολύ αποκλίνουσες, είναι δύσκολο για μια φιλία να ευδοκιμήσει.
4. Ισότητα. Εάν ένας φίλος χρειάζεται τη στήριξη των άλλων σε σταθερή βάση, έτσι ώστε το πρόσωπο που εξαρτιόταν δεν λαμβάνει κανένα όφελος, εκτός από τη δυνατότητα να υποστηρίξει και να ενθαρρύνει, ενώ η σχέση μπορεί να είναι σημαντική και πολύτιμη, δεν μπορεί να έτσι να καθορίσει κάποιος μια πραγματική φιλία.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙ ΚΑΠΟΙΟΝ ΝΑ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΦΙΛΟΣ ΜΑΣ

1. Η δέσμευση για την ευτυχία σας. Ένας αληθινός φίλος είναι σταθερά πρόθυμος να βάλει την ευτυχία σας πιο πάνω από τη φιλία που έχετε. Ένας αληθινός φίλος δεν θα παραλείψει να σας λέει κάτι που δεν θέλετε να ακούσετε, κάτι που μπορεί να είναι και με κίνδυνο ακόμη της θραύσης της φιλίας σας.
2. Ένας αληθινός φίλος δεν θα σας αφήσει το έλεος σας και θα σας διορθώσει όταν κάνετε λάθος. Ένας αληθινός φίλος θα σας φέρει αντιμέτωπους με το πρόβλημα κατά πρόσωπο το συντομότερο δυνατών.
3. Δεν σας ζητά να τοποθετήσετε τη φιλία πάνω από τις αρχές σας. Ένας αληθινός φίλος δεν θα σας ζητήσει να συμβιβάσετε τις αρχές σας, στο όνομα της φιλίας σας ή οτιδήποτε άλλου. Ποτέ.
4. Μια καλή επιρροή. Ένας αληθινός φίλος σας εμπνέει για να ανταποκριθείτε με το καλύτερο των δυνατοτήτων σας στην ζωή.

ΠΩΣ ΠΡΟΣΕΛΚΕΙΟΥΜΕ ΑΛΗΘΙΝΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ

Αυτό είναι εύκολο, τουλάχιστον στα χαρτιά: να γίνει ένας αληθινός φίλος σας. Ένα από τα αγαπημένα μου αποσπάσματα προέρχονται από Γκάντι: "Γίνε η αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο." Γίνε ο φίλος που ήθελες να έχεις. Όλοι έχουμε την τάση να προσελκύουμε ανθρώπους στη ζωή μας, των οποίων ο χαρακτήρας αντικατοπτρίζει τον δικό μας. Δεν χρειάζεται να κάνετε τον εαυτό σας όπως νομίζετε ότι οι άλλοι θα τον βρουν ελκυστικό. Δεν έχουν σημασία οι τομείς ενδιαφερόντων σας, κάποιοι τους μοιράζονται επίσης. Απλά κάντε στον εαυτό σας ένα μεγαλύτερο στόχο. Εγγραφή κοινωνικές ομάδες που οργανώνονται γύρω από τις δραστηριότητες που μπορείτε να απολαύσετε. Αναλάβετε δράση.

Και ποτέ να μην ξεχνά με ότι η απόλαυση μιας φιλίας δεν βασίζετε καθόλου στον αριθμό των φίλων μας αλλά στην ποιότητα της σχέσης μας μαζί του.

Credits: Dr. Lickerman's book, The Undefeated Mind: On the Science of Constructing an Indestructible Self

Καραδάκης Γιώργος - Παναγιώτης,  BA (Hons) 

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας - Ψυχοθεραπευτής

Anglia Ruskin University 

Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών

MA Ψυχανάλυση και Σύγχρονη Κοινωνία

Brunel University, London

Καραδάκης Γιώργος - Παναγιώτης,  BA (Hons) 

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας - Ψυχοθεραπευτής

Anglia Ruskin University 

Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών

MA Ψυχανάλυση και Σύγχρονη Κοινωνία

Brunel University, London

Χοροθεραπέια.... ένας παλιός σύγχρονος τρόπος εσωτερικής ανάπτυξης....!

Η χοροθεραπεία είναι ένα είδος ψυχοθεραπείας, μια θεραπευτική παρέμβαση.  Αν και έρχεται μέσα από τα βάθη των αιώνων, αναπτύχθηκε με την σημερινή της μορφή στα μέσα του 20^ουαιώνα, μετά το 1940.

Ο χορός, δηλαδή η κίνηση του σώματός μας γνωρίζουμε πολύ καλά ότι προϋπάρχει από τις πρωτογενής κιόλας εποχές. Ο πρωτόγονος άνθρωπος χρησιμοποιούσε τον χορό-κίνηση και την μουσική, είτε με διάφορα αυτοσχέδια μουσικά όργανα είτε με διάφορούς ήχους που έκανε με το στόμα του, σε διάφορες τελετουργίες. Θεωρούσε ότι του έδινε δύναμη. Μέσα από αυτόν εξέφραζε τα συναισθήματά του και επικοινωνούσε.

Ο χορός είναι μιμήσεις καθημερινών συμπεριφορών μας, ανάγκης επιβίωσης ή συνήθως μιμήσεις ζώων. Ξεκίνησαν από τους Αφρικάνους και στη συνέχεια γύρω στο 1907 στις ΗΠΑ χόρευαν ένα είδος χορού με μουσική ragtime όπου μιμούνταν συμπεριφορές ζώων. 

Αργότερα μεταφέρθηκαν στην Γαλλία με τους στρατιώτες του 1^ου Παγκόσμιου Πολέμου με έναν πιο μετριοπαθές τρόπο , έτσι διαδόθηκε η τζαζ, το φοξ – τροτ και το κουικ – στεπ.  Το 1924 σε ένα κωμικό μιούζικαλ στο Broadway  εμφανίστηκε το τσάρλεστον και μαζί του έφερε και άλλους  τέτοιους ρυθμικούς χορούς που εξέφραζαν την ρυθμική και επαναλαμβανόμενη ταλάντευση.  Ένας  τέτοιος χορός είναι το boogie – woogie που ξεκίνησε σε καταυλισμούς τσιγγάνων. Μέσα από αυτούς τους χορούς γεννήθηκε και το ροκ’ ν ρολ.

 Πολλές από τις επιθυμίες μας θάβονται κατευθείαν βαθιά μέσα στο ασυνείδητό μας. Αυτό συμβαίνει είτε γιατί αυτές οι επιθυμίες δεν είναι επιτρεπτές από το περιβάλλον μας, είτε την κοινωνία μας, την οικογένειά μας ή ακόμα και εμάς τους ίδιους. Καθημερινά βάζουμε φραγμούς στα θέλω μας καταπιέζοντας έτσι τα ένστικτά μας. Άλλες φορές γίνεται συνειδητά και άλλες ασυνείδητα. Κάτι τέτοιο έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργείται εσωτερική σύγκρουση η οποία με την σειρά της μας προκαλεί στην πιο απλή μορφή της αυτή την αίσθηση της εσωτερικής ανησυχίας- άγχους που νιώθουμε πολλές φορές. Μέσα λοιπόν από τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις του σώματός μας θα αφυπνιστούν οι πιο βαθιές μας επιθυμίες που είναι καλά κρυμμένες στο ασυνείδητό μας και θα αφεθούν ελεύθερες να εκφραστούν ξεμπλοκάροντας μας.

Μέσα από όλη αυτήν την χοροκινητική διαδικασία θα έρθουμε πιο κοντά σε αυτά που επιθυμούμε, που θέλουμε, γνωρίζοντας καλύτερα τον εαυτό μας. Εξερευνώντας τον σιγά σιγά και ανακαλύπτοντας έτσι κάθε πτυχή του. Θα μάθουμε τρόπους να αλλάξουμε κάποια δυσλειτουργικά κομμάτια του εαυτού  μας μέσα από τον τρόπο που κινούμαστε καθημερινά, ακόμα και μέσα από τον τρόπο που στεκόμαστε.

Υπάρχουν διάφορες κατευθύνσεις χοροθεραπείας με το ανάλογο είδος συνεδρίας. Μπορεί να είναι ομαδική αλλά και ατομική. Βασίζεται αρκετά στις ψυχοδυναμικές θεωρίες αλλά χρησιμοποιεί και αρκετά γνωστικά εργαλεία.  Απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες και σε όλο το φάσμα των διαταραχών. Ιδιαίτερα ευεργετική είναι σε αυτιστικά παιδία ή σε παιδιά με χρόνιες παθήσεις. Στις μαθησιακές διαταραχές, σε μονάδες απεξάρτησης και επανένταξης. Αλλά φυσικά και σε όσους θέλουν να κάνουν ένα ταξίδι αυτογνωσίας  και δημιουργικότητας μέσα από την κίνηση και τον χορό.

Ονάσογλου Χριστίνα - Γεωργία

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

 BA (Hons)

Anglia Ruskin University

Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών

Ένα ‘Game of Thrones’ στο εργασιακό περιβάλλον...

Ο χειμώνας έρχεται (winder is coming) και ακόμα και αν οι μάχες μας (των τυχερών) λαμβάνουν χώρα στον εργασιακό χώρο και όχι στο Kings Landing, όλοι έχουμε συναντήσει Stannis Baratheon ή Robb Stark στο χώρο εργασίας.

Με αφορμή το προτελευταίο και τελευταίο επεισόδιο της 3^ης σεζόν του Game of Thrones, "The Rains of Castamere" και "Mysha" αντίστοιχα, ζητήθηκε από την ψυχολόγο Elizabeth Neal να προσδιορίσει ποιος χαρακτήρας από την σειρά αντιστοιχεί στον ρόλο του κατάλληλου ηγέτη για μια επιχείρηση στον δικό μας κόσμο.

Η εργασιακή ψυχολόγος, λέει πως οι μονάρχες αυτού του φανταστικού κόσμου έχουν χαρακτηριστικά, που σε κάποιο βαθμό, συνδέονται με την δική μας διοικητική ιεραρχία.

Μόνο ένας χαρακτήρας έχει ό, τι χρειάζεται για να είναι ένα αποτελεσματικό στέλεχος. Οι άλλοι μπορεί να αναδυθούν με τη σωστή εκπαίδευση.

Stannis Baratheon

Η Δρ. Neal λέει ότι ο Stannis είναι ψυχρός, δεν έχει εμπάθεια, έχει μια μεγαλοπρεπή αίσθηση της αυτοεκτίμησης και έχει την τάση να υπερεκτιμά τις ικανότητές του. Είναι αυταρχικός και είναι απίθανο να κάνει πίσω στις αποφάσεις του, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε αρνητικές συνέπειες.

‘Ο Stannis έχει μια ισχυρή εργασιακή ηθική και είναι πιθανό να πρέπει να εφαρμόζεται  και από τους υφισταμένους του, ωστόσο η ανάγκη και η απληστία του για την εξουσία του μπορεί να επηρεάζουν τις αρχές του’, σημειώνει. ‘Σίγουρα υπάρχουν ιδιότητες του που είναι ελπιδοφόρες, όμως θα πρέπει να υπάρξει επαγγελματική ανάπτυξη’.

Η ψυχολόγος λέει πως ο Stannis θα επωφελούνταν από το να έχει έναν συνετό σύμβουλο, σε συνδυασμό με τακτική συμβουλευτική για να τον κάνει λιγότερο εξαρτημένο από τους συμμάχους του. Θα πρέπει να εργαστεί  για τη γείωση των στόχων του σε ρεαλιστικές προσδοκίες και στα χρονοδιαγράμματα του.

Joffrey Baratheon

Ο Joffrey γεννήθηκε στην εξουσία, αλλά ποτέ δεν έχει αποδειχθεί καμία προσπάθεια ή η επιθυμία να ηγηθεί του λαού, λέει η Δρ. Neal.

Συναισθηματικά ασταθής, αντικοινωνικός, ανώριμος, αναξιόπιστος, απερίσκεπτος και ανεύθυνος, ο Joffrey ‘εμφανίζει ένα μοτίβο διάχυτης δυσπιστίας και καχυποψίας απέναντι στους άλλους’, λέει.

Σε ένα χώρο εργασίας, ο Joffrey είναι πιθανό να κακοποιεί λεκτικά του υφισταμένους του με «Περιστασιακά εκφοβισμού» που θα οδηγήσουν πιθανότατα τους εργαζόμενους να αποχωρήσουν από την εργασία τους.

Ο ναρκισσισμός μπορεί να κάνει τα στελέχη και πιο χαρισματικά, οπότε δεν είναι πάντα κακό πράγμα, αλλά οι ψυχολόγος δεν νομίζει ότι ο Joffrey είναι πιθανό να ανταποκριθεί σε προγράμματα επαγγελματικής ανάπτυξης, επειδή ο ναρκισσισμός του δείχνει ότι είναι πολύ ανασφαλής για να αλλάξει.

Όταν αντιμετωπίζεται έναν Joffrey στο χώρο εργασίας, το καλύτερο θα ήταν να υποβάλλεται παράπονα στο Ανθρώπινου Δυναμικού και να προσπαθήσετε να τον αγνοήσετε.

Robb Stark

Ο Robb ωθήθηκε στη δουλειά και ενώ άπειρος, έχει μέχρι την τελευταία του στιγμή είχε επιτυχία στο πεδίο της μάχης με το να είναι ένας συνεργατικός ηγέτης.

Η ψυχολόγος λέει, ο Robb ταιριάζει καλύτερα το αρχέτυπο του «παραδοσιακού Αυστραλού μαχητή» - ένας διευθυντής ο οποίος έχει ανέλθει μέσα από τις τάξεις σε μια δύσκολη κατάσταση.

Η πρακτική του Robb της συνεργατικής προσέγγισης λειτουργεί καλά στις χαμηλότερες βαθμίδες της διοίκησης, αλλά θα έπρεπε να είχε ευρύτερη διαλογική, αν ήταν να ηγηθεί μιας μεγαλύτερης οργάνωσης.

‘Σίγουρα μπορεί να είναι ένας συνεργατικός ηγέτης, αλλά αυτό που τείνει να ξεχωρίσει τους ανθρώπους που κινούνται προς τα πάνω στις ηγετικές τάξεις είναι ένα αυξανόμενο επίπεδο της αυτοπεποίθησης που στηρίζει τις αποφάσεις τους’, λέει.

‘Θα πρέπει να καθορίσουν το όραμά τους και να σκέφτονται για το πώς θα διαχειρίζονται την πολιτική και τον πολιτισμό’.

Daenerys Targaryen

Η Daenerys Targaryen είναι ο μόνος χαρακτήρας που θα τα κατάφερνε ως στέλεχος, ακριβώς όπως είναι, λέει η ψυχολόγος.

Η ‘mother of dragons’ είναι συνεργατική και πολυμήχανος, μαθαίνει γρήγορα και είναι άκρως προσαρμόσιμη στο να αλλάξει. Οδηγεί με συμπόνια και όπως λέει η Neal είναι ‘μια κατάλληλη ποσότητα μητρικού ενστίκτου παραμένοντας όμως ανεπηρέαστη από το συναίσθημα’.

‘Δεν μπορώ να κατηγορήσω το ύφος ηγεσίας της. Αυτό είναι το είδος του ηγέτη στο οποίο θα ανταποκρινόμουν καλά, προσωπικά,’ λέει η Neal.

Η Daenerys είναι ριψοκίνδυνη και έχει ισχυρές πεποιθήσεις για το σωστό και το λάθος και το παίρνει πάνω της να υπερασπιστεί τα ιδανικά της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Η ψυχολόγος, λέει ότι η Daenerys ,είναι πιο πιθανό να είναι ένας αυτοδημιούργητη επιχειρηματίας που μπορεί να έχει περάσει δυσκολίες μέχρι να ανέλθει, σημειώνοντας ότι μπορεί να χρειαστεί να επανεξετάσει την ισχυρή ηθική των θέσεων της αν είναι να ηγηθεί μιας υψηλότερα εισηγμένης εταιρείας.

‘Σε τελική ανάλυση, όταν τα ανώτατα στελέχη πρέπει να απαντήσουν στους μετόχους, θα πρέπει να είναι πραγματιστές για ορισμένα πράγματα," λέει.

‘Όταν αλλάζει το παιχνίδι - όταν διακινδυνεύουν να βρεθούν άνευ αντικειμένου λόγω της στάσης που έχουν λάβει - χρειάζεται να επιλέξουν να φύγουν ή να αλλάξουν τη στάση τους με κάποιο τρόπο.’

Καραδάκης Γιώργος - Παναγιώτης,  BA (Hons) 

Anglia Ruskin University 

Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών

MA Ψυχανάλυση και Σύγχρονη Κοινωνία

Brunel University, London

Λακανική Επίθεση !!!

Μόλις βρήκα αυτό το υπέροχο βίντεο κλιπ του Γάλλου ψυχαναλυτή Ζακ Λακάν σε μια ευχάριστα εκφραστική και «ακατανόητη» παρουσία του καλύτερου εαυτού του.

Ο Λακάν κατάφερε να συνδυάσει την κυκλική συλλογιστική της φροϋδικής ψυχανάλυσης με τις ανακολουθίες της γαλλικού μετα-στρουκτουραλισμού της δημιουργίας, καλά, δεν είμαι και σίγουρος. Αμφιβάλλω αν και πολλοί άλλοι άνθρωποι είναι άλλωστε.

Στο βίντεο αυτό αναφέρει την αγάπη, τον Φρόιντ, το σεξ και την ψύχωση, και αυτό είναι ίσως ότι κοντινότερο στο τι πρόκειται και εσείς να κατανοήσετε σχετικά με το για τι μιλάει.

Αλλά τι σημασία έχει; Απλά δείτε τον εν δράση! Αξίζει! Είναι αξεπέραστος!

Καραδάκης Γιώργος - Παναγιώτης,  BA (Hons) 

Anglia Ruskin University 

Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών

MA Ψυχανάλυση και Σύγχρονη Κοινωνία

Brunel University, London

Πώς μπορεί να επηρεάσει η οικονομική κρίση τα σημερινά παιδιά;

Ποια είναι η σημερινή κοινωνία μας?

Κρίση, φτώχεια ,ανεργία. Αυτά έχουν ως αποτέλεσμα ανθρώπους που ήταν ήδη μέλη μιας αδύναμης ομάδας (όπως μη επαρκώς υγιείς άρα και μη ικανοί για εργασία, ανάπηροι, ναρκομανείς, αγράμματοι, άνθρωποι που ήδη είχαν περάσει την παραγωγική τους ηλικία και δεν είχαν κάτι σταθερό, όπως δουλειά σπίτι και οικογένεια, αλλοδαποί, ηλικιωμένοι), να βρίσκονται στον δρόμο. Αυτοί οι άνθρωποι είναι άτομα της κοινωνίας που ουσιαστικά δεν της είναι χρήσιμα από την στιγμή που δεν μπορούν να δουλέψουν γι αυτήν, άρα δεν την ενδιαφέρουν.

Ένα παιδί την σήμερον ημέρα κατακεραυνώνεται από χιλιάδες τέτοια μηνύματα. Οι εικόνες που βλέπουν τα παιδιά στο δρόμο, όταν βγαίνουν με τους γονείς τους για μια απλή καθημερινή βόλτα τραυματίζουν τα παιδιά, όπως για παράδειγμα οι άστεγοι, οι ναρκομανείς, διαδηλώσεις, κλοπές, οργισμένους ανθρώπους, ενώ πλέον βλέπουμε ότι συχνό φαινόμενο έχουν γίνει και οι δολοφονίες ακόμα και κατά τις απογευματινές ώρες. Αποθηκεύονται στην μνήμη τους και τους δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα τα οποία δεν μπορούν να αναγνωρίσουν και κατά συνέπεια ούτε να διαχειριστούν όπως απογοήτευση, φόβος, άγχος, θλίψη, θυμός, ενοχή.

   Η ερώτηση που μπορεί να δημιουργηθεί στο παιδί και κάθε γονιός καλείται να απαντήσει είναι «Γιατί μαμά είναι έτσι ο κόσμος?» «Γιατί μαμά αυτοί οι άνθρωποι είναι βρώμικοι και κοιμούνται στο δρόμο» « Γιατί δεν έχουν σπίτι?». Ενώ σε περίπτωση που γίνουν άθελά τους μάρτυρες σε μια κλοπή «Γιατί αυτός ο άνθρωπος συμπεριφέρθηκε έτσι σε κάποιον άλλον?», και σίγουρα «Αυτό θα συμβεί και σε μας?» και «Γιατί συμβαίνουν αυτά?». Ερωτήματα που δεν έχουμε απαντήσεις γιατί τυραννούν και εμάς τους ίδιους.

Σχολείο

Για τα παιδιά που βρίσκονται στην σχολική ηλικία τα ερωτήματα που θα δημιουργηθούν είναι ποικίλα. «Γιατί οι συμμαθητές μου δεν έχουν λεφτά να φάνε?», «Γιατί δεν έχουν βιβλία?», «Γιατί δεν έρχονται στις εκδρομές?». «Οι γονείς τους δεν τα αγαπούν γι αυτό δεν τους δίνουν λεφτά?». Ενώ επειδή συνήθως αυτά τα παιδιά που είναι σε δυσμενέστερες οικονομικές συνθήκες σε σχέση με τα υπόλοιπα νιώθουν μειονεκτικά, κλίνονται στον εαυτό τους και απομονώνονται με αποτέλεσμα να μην κάνουν παρέα με τα υπόλοιπα παιδιά, θα γεννηθεί το ερώτημα «Γιατί κάθονται μόνα τους?», «Γιατί δεν παίζουν μαζί μας?». Και όλα αυτά ως αποτέλεσμα της κατάστασης που επικρατεί σήμερα σε πολλά σχολεία της χώρας μας, παιδιά που δεν έχουν λεφτά να πάρουν κολατσιό, που είναι ρακένδυτοι, δεν έχουν βιβλία, τετράδια, ενώ δεν έχουν λεφτά να πληρώσουν το εισιτήριο τους ώστε να ακολουθήσουν το σχολείο τους σε μια εκπαιδευτική εκδρομή. Σε ακραίες περιπτώσεις, κάτι που βέβαια έχει αρχίσει να αυξάνεται στην χώρα μας, υπάρχουν παιδιά που λιποθυμούν στο σχολείο από την πείνα.

Οικογένεια

Από την άλλη και πιο σημαντική πλευρά είναι η οικογένεια. Όταν μιλάμε για τέτοιες οικογένειες να τονίσουμε ότι εννοούμε οικογένειες που δεν ήταν έτσι αλλά έγιναν ως συνέπεια της κρίσης.

Τι συμβαίνει σε μια οικογένεια που πλήττεται από οικονομικά προβλήματα. Ξαφνικά η καθημερινότητα και η άνεση αλλάζει και αντικαθίσταται από μια λιτότητα. Δηλαδή, σε περιπτώσεις που οι γονείς εργάζονταν είχαν να παρέχουν τα βασικά και ίσως και λίγο παραπάνω στα παιδιά τους, στον εαυτό τους και στο σύζυγο τους. οι ανάγκες τις οικογένειας καλύπτονταν άρα ένιωθαν ένα αίσθημα πληρότητας έτσι είχαν χρόνο και διάθεση να περάσουν δημιουργικές οικογενειακές στιγμές. Τα άγχη ήταν πολύ λιγότερης σημασίας και δεν τους εμπόδιζαν να έχουν μια αρμονική και ευτυχισμένη σχέση μεταξύ τους και μετέπειτα και με τα παιδιά τους. Ο χρόνος τους να ασχοληθούν μαζί τους υπήρχε. Όταν όμως κάποιος από τους δύο γονείς μένει άνεργος τότε τα πράγματα αλλάζουν για αυτόν τον γονιό και πλέον μπαίνει σε άλλες διεργασίες και συμπεριφορές.

Ο άνεργος είναι ένα άτομο το οποίο απολύθηκε από την δουλειά του όποτε βίωσε την απόρριψη και την ανικανότητα. Έτσι περνάει στην χαμηλή αυτοεκτίμηση. Χάνοντας το δικαίωμα του για εργασία χάνει την αυτοεκτίμησή του, τον αυτοσεβασμό του και την αξιοπρέπειά του. Αισθάνεται σαν ένας άνθρωπος χωρίς ταυτότητα. Αυτό συνεπάγεται συμπτώματα κατάθλιψης, όπως, απόσυρση, ανικανότητα, θλίψης, αίσθημα ανημποριάς, ματαιοδοξίας. Το άτομο το οποίο χάνει την δουλειά του βιώνει τα συναισθήματα του πένθους, του θανάτου, της απώλειας. Ένα από αυτά τα συναισθήματα είναι ο θυμός. Πρέπει κάποιον να κατηγορήσει και να θυμώσει μαζί του, αυτό γίνεται προς την κοινωνία, το οικογενειακό τους περιβάλλον, τον ίδιο τους τον εαυτό. Ενοχικά συναισθήματα αρχίζουν να κατακλύζουν το άτομο. Θεωρούν τον εαυτό τους υπαίτιο και τον απαξιώνουν. Όμως όλα αυτά τα συναισθήματα τα μεταβιβάζουν και τα εξωτερικεύουν στο περιβάλλον τους. Αρχίζει λοιπόν να γίνεται βίαιο και οξύθυμο ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και αυτοκαταστροφικό. Οι τσακωμοί και οι γκρίνιες στην οικογένεια αυξάνουν και γίνονται όλο και πιο συχνές, ενώ σε περιπτώσεις που το ζευγάρι δεν έχει γερές βάσεις ή είχε προβλήματα που προϋπήρχαν και πριν την ανεργία του ενός από τους δύο και χειροτέρεψαν, μπορεί να φτάσει ακόμα και στο διαζύγιο. Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις άνεργων γονιών, η απογοήτευση, η πικρία, η αίσθηση ανικανότητας συντήρησης του εαυτού και της οικογένειας δημιουργούν αμφιθυμικά συναισθήματα του ανέργου σε σχέση με την οικογένειά του, που μπορεί να εκφραστούν μέσα από συνεχή ευερεθιστότητα, συγκρούσεις, φωνές, καυγάδες, ενώ σε ακραίες περιπτώσεις ακόμα και βιαιοπραγία, σεξουαλικές δυσλειτουργίες και τάσεις φυγής.

Σύμφωνα λοιπόν με την Συστημική θεωρία γεννιόμαστε και εξελισσόμαστε μέσα ισχυρής επιρροής με κυρίαρχη την οικογένεια. Αλληλεξαρτόμαστε από τα άτομα που απαρτίζουν την οικογένειά μας τα οποία μας χαρακτηρίζουν και μας καθορίζουν. Πως λοιπόν ένας άνεργος γονιός μπορεί να επηρεάσει το παιδί του? Ο καθένας μας αναπτύσσει κάποιους μηχανισμούς άμυνας οι οποίοι υπάρχουν για να μας ανακουφίσουν από την σύγκρουση και το άγχος που προέρχεται από τις ενορμήσεις και τα ένστικτά μας. Οι μηχανισμοί άμυνας ορισμένες φορές λειτουργούν ασυνείδητα με αποτέλεσμα να μην είναι πάντα προς όφελός μας. Ένας από τους μηχανισμούς άμυνας είναι και η προβολή. Σε μια οικογένεια που όπου υπάρχει κάποιος άνεργος γονιός η προβολή μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά καθώς τα αρνητικά συναισθήματα και οι αρνητικές σκέψεις του ανέργου μπορούν να προβληθούν πάνω στην οικογένειά του προκαλώντας καυγάδες. Για παράδειγμα ο άνεργος πατέρας που νιώθει ανίκανος όπως είπαμε και παραπάνω θα προβάλει το συναίσθημα του αυτό στην γυναίκα του νομίζοντας ότι και αυτή πιστεύει το ίδιο γι αυτόν και θα προκαλέσει τσακωμό. Μια άλλη πλευρά των πραγμάτων είναι το παιδί που θα ταυτιστεί με τους γονείς του και σε μελλοντικές καταστάσεις φόβου και άμυνας θα εμφανίσουν τα χαρακτηριστικά των γονιών τους με τα οποία ταυτίστηκαν. Τέλος ένας πολύ σημαντικός μηχανισμός άμυνας είναι η μετάθεση κατά την οποία αλλάζουμε κατεύθυνση μιας ορμής, ενός συναισθήματος ή μιας συμπεριφοράς από το αρχικό της αντικείμενο σε ένα άλλο το οποίο μας προκαλεί λιγότερο άγχος. Καταλαβαίνουμε μέσα από όλα αυτά ότι είναι πολύ φυσικό να μεταφέρουμε τα συναισθήματα μας στην οικογένειά μας. Και κατ' επέκταση τα παιδιά μας τα οποία λαμβάνουν αυτά τα μηνύματα να ταυτίζονται με τα συναισθήματα μας αυτά και να τα νιώθουν δικά τους. Τα συναισθήματα, λοιπόν,  τα οποία θα δημιουργηθούν στα παιδιά αυτά είναι θλίψη, φόβος, θυμός, άγχος, απογοήτευση ενώ σε κάποιες περιπτώσεις που δεν μπορούν τα ερωτήματά τους να απαντηθούν θα δημιουργηθεί το συναίσθημα της περιφρόνησης και των τύψεων.  Όμως τα παιδιά δεν ξέρουν να διαχειριστούν αυτά τα συναισθήματα γιατί ούτε καν τα γνωρίζουν με αποτέλεσμα να αρχίζουν να εμφανίζουν διάφορες διαταραχές όπως οι ψευδομαθησιακές διαταραχές, η αντικοινωνική συμπεριφορά, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η απομόνωση ακόμα και αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.

Θα ήταν αρκετά ενδιαφέρον να ερευνηθεί εις βάθος οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στα παιδιά και να δούμε αν και με ποιες διαταραχές μπορεί να συνδεθεί. 

Ονάσογλου Χριστίνα - Γεωργία

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

 BA (Hons)

Anglia Ruskin University

Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών

Κατά την διάρκεια του ύπνου, σύμφωνα με το περιοδικό Sience, ο ανθρώπινος εγκέφαλος λειτουργεί ως «πλυντήριο» αποτοξίνωσης για τον οργανισμό. Ξεπλένει δηλαδή τις τοξίνες που δημιουργήθηκαν κατά την διάρκεια της ημέρας.

Σύμφωνα με την έρευνα, ο ανθρώπινος εγκέφαλος μόλις μπει σε λειτουργεία ύπνου ανοίγει κάποιες «κρυφές σπηλιές», μέσα από τις οποίες  ξεχύνετε το εγκεφαλονωτιαίο υγρό για να καθαρίσει τις δυνητικές νευροτοξίνες, όπως η β-αμυλοειδής, που έχει συνδεθεί με την νόσο του Αλτσαχάιμερ.

Για την διεξαγωγή της έρευνας έγινε χρήση ποντικιών που μετά από ένεση χρωστικής ουσίας, έγινε η παρακολούθηση της ροής της σε φάση ύπνου, αυπνίας και αναισθησίας (Xie, 2013).

Για μεγάλο χρονικό διάστημα ο φυσιολογικός σκοπός του ύπνου έχει παραμείνει ένα μυστήριο.

Γνωρίζουμε ότι η έλλειψη ύπνου προκαλεί όλα τα είδη των ψυχολογικών προβλημάτων, όπως την ανεπαρκής μάθηση, δυσκολία στη λήψη αποφάσεων και ούτω καθεξής.

Γνωρίζουμε επίσης ότι τα ζώα που για χρόνια στερούνται τον ύπνο τελικά θα πεθάνουν: μύγες ή τρωκτικά σε ημέρες έως εβδομάδες, οι άνθρωποι μέσα σε λίγους μήνες ή και χρόνια.

Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης, αν γίνει σε ανθρώπους, μπορεί να βοηθούσαν στην εξήγηση πολλών νευρολογικών ασθενειών, όπως εγκεφαλικά επεισόδια και άνοια, που συνδέονται με προβλήματα ύπνου.

Πιθανά αποτελέσματα θα μπορούσαν να είναι σχετικά με το ότι η έλλειψη ύπνου και ο περιορισμός κατά συνέπεια του συστήματος καθαρισμού του εγκεφάλου, μπορεί να προκαλέσει την ανάπτυξη τοξικών μεταβολιτών, οι οποίοι μπορούν να προκαλέσουν μακροπρόθεσμη ζημιά. 

Καραδάκης Γιώργος - Παναγιώτης,  BA (Hons) 
Anglia Ruskin University 
Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών

MA Ψυχανάλυση και Σύγχρονη Κοινωνία
Brunel University, London