Πώς να βάζετε καλύτερους στόχους: Αποφύγετε τέσσερα κοινά λάθη

Δεν είναι τυχαίο ότι η θέσπιση στόχων διαποτίζει τόσους πολλούς τομείς της σύγχρονης ζωής.

Υπάρχουν εκατοντάδες ερευνητικές μελέτες που χρονολογούνται εδώ και δεκαετίες, οι οποίες δείχνουν ότι ο καθορισμός στόχων μπορεί να αυξήσει την απόδοση των ανθρώπων.

Οι περισσότεροι έχουν ακούσει ότι οι στόχοι πρέπει να είναι συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, εφικτοί, ρεαλιστικοί και χρονικά στενεμένοι, αλλά λίγοι αναγνωρίζουν τους κινδύνους το λάθος καθορισμού στόχων και τις ακούσιες συνέπειες που μπορεί να ακολουθήσουν.

Εδώ είναι μια λίστα με το πώς να αποφευχθούν τέσσερα κοινά λάθη με τον καθορισμό στόχων, τα οποία αναδεικνύονται από τους Ordonez et al. (2009) στο Harvard Business School.

1.      Πάρα πολύ συγκεκριμένοι

Το πρόβλημα με τον καθορισμό στόχων που είναι πάρα πολύ συγκεκριμένοι είναι ότι αυτοί μπορούν να οδηγήσουν σε μια στερεοτυπική συμπεριφορά των ανθρώπων. Για παράδειγμα:

Αν ένας καθηγητής πειστεί πως βασικός στόχος του είναι η δημοσίευση άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά, τότε τι θα γίνει με την διδασκαλία του;

Αν πούμε σε κάποιον που δουλεύει σε τηλεφωνικό κέντρο ότι βασικός στόχος του είναι να είναι γρήγορος στην απάντηση των τηλεφωνημάτων, τότε τι θα γίνει με την ποιότητα της εξυπηρέτησης;

Οι πολύ συγκεκριμένοι στόχοι μπορεί να υποβαθμίσουν τη συνολική απόδοση λόγο της στρέβλωσης στον τρόπο που οι άνθρωποι βλέπουν τις θέσεις εργασίας τους.

Καλύτεροι στόχοι: Όταν είναι σχετικά ασαφής. Αυτό δίνει στους ανθρώπους τον έλεγχο και την επιλογή για το πώς θα κάνουν την δουλειά τους. Όταν δίνονται στους ανθρώπους ασαφής στόχοι, τότε εκείνοι λαμβάνουν υπόψη τους περισσότερα πράγματα: εν ολίγης τους βάζει σε εγρήγορση. Δεν είναι καμία έκπληξη το ότι έχοντας τον έλεγχο της δουλειάς σου, αυτό συνδέεται έντονα με την ικανοποίηση από την εργασία.

2.      Πάρα πολλοί στόχοι

Οπότε λοιπόν η απάντηση είναι να τίθενται παρά πάνω από ένας στόχοι που να καλύπτουν όλες τις εκφάνσεις της εργασίας; Όχι, γιατί αυτό εμπεριέχει δικά του προβλήματα.

Σε ένα πράγμα που οι άνθρωποι έχουν την τάση να επικεντρώνονται είναι στον πιο εύκολο στόχο για τον αποκλεισμό των άλλων, πιο δύσκολων στόχων. Για παράδειγμα, σε μια μελέτη που δόθηκε στους συμμετέχοντες ποιοτικών και ποσοτικών στόχων που σχετίζονται με μια εργασία. Όταν η ποσότητα των στόχων ήταν ευκολότερο να μελετηθεί από την ποιότητα, επικεντρώθηκαν κυρίως στην ποσότητα.

Αυτή η μελέτη δείχνει πώς ένας καλοπροαίρετος στόχος μπορεί να στρεβλώσει την συμπεριφορά των ανθρώπων σε ακούσιες κατευθύνσεις.

Καλύτερος στόχος: Περιορισμός του συνολικού αριθμού των στόχων. Πέρα από οτιδήποτε άλλο μπορεί κάποιος να θυμάται, 10-20 στόχοι για παράδειγμα αν είναι καλός αριθμός.

3.      Βραχυπρόθεσμου ορίζοντα

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να βρεθεί ένα ταξί μια βροχερή ημέρα;

Η απάντηση δεν είναι μόνο ότι περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν ταξί? επίσης, είναι ότι οι οδηγοί ταξί πάνε στο σπίτι νωρίτερα επειδή χτυπούν τους στόχους νωρίτερα για την ημέρα. Έτσι οι Camerer et al., (1997) βρήκαν στη μελέτη τους σε ταξιτζήδες της Νέας Υόρκης.

Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των στόχων βραχυπρόθεσμης προσέγγισης μπορούν να κάνουν τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι όταν χτύπησαν το στόχο τους, για όλη την μέρα ή και τον μήνα.

Αυτό λειτουργεί και σε επίπεδο επιχειρήσεων καθώς επίσης και σε ένα οργανισμό όπου εργάζεται συνεχώς για την επίτευξη βραχυπρόθεσμων στόχων, έτσι αυτό μπορεί να τους κάνει να παραμελούν τη μακροπρόθεσμη σημασία της καινοτομίας και της εξέλιξης.

Καλύτεροι στόχοι: Βεβαιωθείτε πως οι βραχυπρόθεσμοι στόχοι σας δεν παρεμβαίνουν με το μακροπρόθεσμο όραμα που έχετε, αλλιώς αυτό μπορεί να είναι διαβρωτικό για την δουλειά σας.

4.      Πάρα πολύ δύσκολοι

Όταν οι στόχοι είναι πάρα πολύ δύσκολοι, ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να κάνουν τα πάντα για να τους πετύχουν, αυτό περιλαμβάνει και ανήθικες συμπεριφορές.

Ομοίως, η έρευνα έχει δείξει επίσης ότι όταν οι άνθρωποι έχουν ορίσει πιο δύσκολους στόχους, είναι πιο πρόθυμοι να αναλάβουν κινδύνους. Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό μπορεί να είναι αποδεκτό, αλλά συχνά δεν είναι.

Όχι μόνο αυτό, αλλά οι στόχοι που είναι πάρα πολύ δύσκολοι είναι απλώς αποθαρρυντικοί. Έτσι πως γίνεται να νιώθεις αποτυχημένος ακόμα και αν έχεις καταφέρει το 99% του στόχου σου;

Καλύτεροι στόχοι: Πραγματικά εφικτοί στόχοι και όχι μεγαλόπνοα σχέδια. Με αυτό θα αποφευχθεί η ενθάρρυνση των ανθρώπων να συμπεριφέρονται ανήθικα.

Οπότε:

• Οι στόχοι θα πρέπει να είναι κάπως αφηρημένοι.
• Οι στόχοι πρέπει να οριστούν με μια ματιά σε μια μακροπρόθεσμη βάση.
• Οι στόχοι θα πρέπει να είναι σχετικά περιορισμένοι σε αριθμό.
• Οι στόχοι δεν πρέπει να είναι πάρα πολύ δύσκολο να επιτευχθούν.

Καραδάκης Γιώργος - Παναγιώτης,  BA (Hons) 
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής
Anglia Ruskin University 
Πτυχίο Ψυχοκοινωνικών Σπουδών
MA Ψυχανάλυση και Σύγχρονη Κοινωνία
Brunel University, London